--------------------------------------------------------------------------------

 آشنایی با قابلیت های نرم افزار Auto desk Land Desktop 2006

برخی از توانایی های برنامه Auto desk Land را می توان بصورت زیر بر شمرد :

قابلیت وارد نمودن و ویرایش نقاط طراحی و ترسیم انواع قوس ها شامل قوس
دایره ، ساده ، قوس دایره مرکب ، قوس کلوتئید و ...

طراحی پلان مسیر و تشکیل جدول پیاده سازی آن مدیریت قطعات ملکی ایجاد مدل
و قوس زمین

و ترسیم منحنی های میزان ، مقطع برداری از روی یک سطح ف محاسبه حجم
عملیات خاکی بین دو سطح .
--------------------------------------------------------------------------------

پیمایش

مقصود از پیمایش تعیین موقعیت مسطحاتی مجموعه ار نقاط یا ایستگاههای
متوالی است که با

اندازگیریهای طولی و زاویه ای پی درپی مختصاتشان تعیین می شود و مجموعا
یک شبکه از

نقاط کانوای مسطحاتی را تشکیل می دهند هدف اصلی از انجام پیمایش تثبیت
نقاط مشخصی

است که به کمک آنها بتوان نقاط تفصیلی را که در مراحل بعدی برداشت می
شوند و به هم

ربط داد .

دقت برداشت نقاط پیمایش بایستی به مراتب بالاتر از دقت برداشت نقاط تفصیلی باشد .
-----------------------------------------------------------------------------

پروفیل

برای نمایش پستی و بلندی زمین در طول یک امتداد مانند مسیر راه یا مسیر
یک کانال و امثالهم

بر روی نقشه صفحه قائم فرض بر امتداد مورد نظر مرور می دهد ( به عبارت
دیگر بر امتداد

مورد نظر برشی فرضی به زمین داده می شود )

اگر تصویر نیمرخ این برش را با مقیاس مشخص بر روی صفحه کاغذ رسم نمایند تصویر

مزبور که حاوی پستی و بلندی های موجود می باشد به پروفیل موسوم است .

-------------------------------------------------------------------------------

شبكه ژئودزي


شبکه ژئودزی یک شکل هندسی متشکل از حداقل سه نقطه زمینی ( نقاط کنترل زمینی)

می­باشد که این نقاط از طریق مشاهدات ‍ژئودزی با یکدیگر در ارتباط هستند.
--------------------------------------------------------------------------------

شبكه ميكروژئودزي

يك شبكه ژئودزي محلی با دقت بالا كه با هدف پياده سازي نقاط يك سازه
مهندسي و يا آشكارسازي تغيير

شكل , طراحي و اجرا مي شود . علاوه بر کنترل سازه های عمرانی وحساس ،
شبکه های ژئودتيکی در

تعيين حرکات پدیده های طبیعی نیز کاربرد وسیعی دارند که می توان به پدیده
هایی نظیر حرکات صفحات

تکتونیکی ، گسلها وآتشفشانها اشاره نمود.

----------------------------------------------------------------------------

فتوگرامتری

فتوگرامتري به بيان ساده فرآيند اندازه گيري مختصات هندسی اجسام از روي
عكسهاي هوايي است. به‌عبارت دقيق تر فتوگرامتري عبارتست از هنر، دانش و
فن‌ تهيه اطلاعات درست عوارض از طريق اندازه گيري، ثبت و تفسير بر روي
عكس و يا ساير مداركي كه در بر دارنده اثري از انرژي الكترومغناطیس
بازتابیده شده باشد.

عكس به‌عنوان مهم‌ترين منبع اطلاعاتي در اين علم مي باشد و در داقع اصول
كار در فتوگرامتري بر روي عكسهاي هوايي است.

--------------------------------------------------------------------------------

GIS سیستم اطلاعات جغرافیایی

مخفف Geographic Information System به معنی سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد.
سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بستری برای ذخیره ، نگهداری ، مدیریت و
تجزیه و تحلیل اطلاعات جغرافیایی می باشد و جهت کار همزمان با داده هایی
که وابستگی مکانی (جغرافیایی) و توصیفی دارند، طراحی شده است.
برای بهره گیری صحیح از قابلیتهای یک GIS، در درجه اول نیاز به درک صحیح
از سیستم GIS و سپس ساختار اطلاعات در آن میباشد.جهت پیاده سازی یک سیستم
GIS ، توجه به ماهیت و ساختار اطلاعات جغرافیایی متشکله آن که رکن اساسی
هر سیستمGIS را تشکیل داده و توانمندیها و پتانسیلهای آن را تعیین میکند،
اجتناب ناپذیر است.
سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) یک سیستم کامپیوتر مبنا می باشد که به
عنوان یک مجموعه متشکل از سخت افزار، نرم افزار، اطلاعات جغرافیایی،
نیروی انسانی و مدلهای پردازش داده، به منظور تولید، ذخیره سازی، نمایش،
بازاریابی، پردازش، بهنگام رسانی و... اطلاعات جغرافیایی مربوط به عوارض
و پدیده های مختلف، مورد استفاده قرارمی گیرد.
--------------------------------------------------------------------------------

GPS

سیستم محل یابی جهانی (Global Positioning Systems)، بک سیستم راهبری و
مسیریابی ماهواره ای است که از شبکه ای با 24 ماهواره تشکیل شده است. این
ماهواره ها به سفارش وزارت دفاع ایالات متحده ساخته و در مدار قرار داده
شده اند. این سیستم در ابتدا برای مصارف نظامی تهیه شد ولی از سال 1980
استفاده عمومی آن آزاد و آغاز شد.
خدمات این مجموعه در هر شرایط آب و هوایی و در هر نقطه از کره زمین در
تمام ساعت شبانه روز در دسترس است. پدید آوردنگان این سیستم، هیچ حق
اشتراکی برای کاربران در نظر نگرفته اند و استفاده از آن رایگان است


--------------------------------------------------------------------------------

پل Bridge

پل يك سازه است كه براي عبور از موانع فيزيكي از جمله رودخانه ها و دره
ها استفاده مي شود . پل هاي

متحرك نيز جهت عبور كشتيها و قايق هاي بلند از زير آنها ساخته شده است .


پل از مهمترين بناها و زيرساخت هاي توسعه شهري و منطقه اي مي باشد. در
ايران فرم پل كمتر مورد

توجه قرار مي گيرد، در حالي كه پل با توجه به فرم آن مي تواند به عنوان
يك نماد و حتي نشانه مطرح باشد.

توجه به هر دو جنبه سازه و معماري پل مي تواند آنرا به عنوان يك اثر مطرح
نمايد. نمونه هايي از اين آثار

در ايران داراي قدمت ديرينه مي باشد. سي و سه پل از آن جمله است.

------------------------------------------------------------

یک امر کلی که تقریبا در رابطه با کلیه ساختارهای سنتی ایران صدق می
کند، همگونی آنها و

میحط مسکونی با عوامل اقلیمی است.

این مطلب را در سواحل دریای خزر، کرانه خلیج فارس و دریای عمان، دامنه قلل مرتفع و

حاشیه کویر مرکزی می توان به وضوح مشاهده نمود. بافت شهری،‌فرم بنا و نوع
مصالح در هر

یک از این مناطق در تطبیق کامل با شرایط اقلیمی می باشند.
--------------------------------------------------------------------------------

مقدمه ای برای نرم افزار GNSS در GPS
پس از نصب نرم افزار GNSS با کلیک کردن روی ایکون نرم افزار اجرا می
شود. بلا فاصله

پس از اجرای نرم افزار پنجره ای ظاهر می گردد.

این پنجره , پنجره welcome نام دارد که بلا فاصله پس از اجرای نرم
فزار ظاهر می گردد

و دارای چهار گزینه است:

create a new project* که به معنای ایجاد یک پروژه جدید است

open an existing project* که به مفهوم باز کردن پروژه های موجود است

--------------------------------------------------------------------------------

اثر زلزله بر سازه های زیر زمینی و تونل مترو

امروزه با پیشرفت فن آوری، سهولت نسبی در حفاری و ساخت سازه‌های زیرزمینی،

محدودیتهای فضاهای سطحی برای اجرای طرحهای عمرانی و نیز به واسطه مسائل سیاسی و

امنیتی، توجه بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به احداث
سازه‌های زیر زمینی

برای کاربریهای عمرانی، نظامی و معدنی معطوف شده است.


--------------------------------------------------------------------------------

نقش سرشکنی به روش Inner constraint درآشکار سازی تغيير شکلها
يکی پارامترهای عمده ومهم در حل مسايل مربوط به سرشکنی، رفع کمبود مرتبه
از دستگاه معادلات نرمال می باشد.کمبود مرتبه دستگاه معادلات نرمال عمدتا
از دو منبع زير ناشی می شود:

--------------------------------------------------------------------------------

نقشه برداری Surveying

نقشه برداری را می توان علم تهیه و پیاده کرده نقشه دانست

کنترل کارهای اجرایی – تعیین میزان نشست سا ختمانها در عملیات ساختمانی و
مونتاژواحدهای تولیدی و صنعتی و طرح های مربوط به تسطیح اراضی در شهر
سازی و کشاورزی – کنترل دائمی انحراف سد ها از نظر فشار آب در تاسیسات
آبی – انتقال نقاط و امتداد ها در معادن و را ههای زیر زمینی - بررسی
تغییرات پوسته زمینی در زمین شناسی – تعیین میزان عمق آب و تهیه نقشه های
دریا نوردی در کشتیرانی و بندر سازی – تهیه نقشه ابنیه و آثار تاریخی در
باستان شناسی پیکره های دیگری از دامنه فعالیتهای نقشه برداری را تشکیل
می دهد .

نقشه برداری به علم اندازه گیری دقیق و تعیین موقعیت نسبی عوارض روی سطح
زمین اطلاق می شود.

عوارض می توانند طبیعی و یا مصنوعی باشند این اندازه گیریها به وسیله شخص
عامل یا اپراتور که در اینجا به نام نقشه بردار خوانده می شود انجام می
گیرد.

اهداف و مقاصدی که از این اندازه گیریها دنبال می شود معمولا جهت تهیه
نقشه های موردی و یا کاربردی با مقیاسهای مختلف یا جهت پیاده کردن عوارض
با مختصات تعیین شده قبلی بر روی سطح زمین بوده که برای اجرای هر گونه
پروژه های عمرانی مفید و لازم خواهد بود

--------------------------------------------------------------------------------

سیستم موقعیت جهانی

در گذشته انسان ها براي پيدا کردن موقعيت خود از روشهايي مانند نشانه
گذاري راهها و يا جهتيابي به کمک ستارگان استفاده مي کردند. با پيشرفت
فناوري پيدا کردن موقعيت ها به کلي دگرگون شده است.
هم اکنون با هزينه اي کمتر از 100 دلار مي توان دستگاه کوچکي به نام GPS
خريد که در تمام نقاط کره زمين با کمک آن مي توان موقعيت خود را تشخيص
داد. سيستم موقعيت يابي سراسري GPS يک سيستم بسيارگسترده وگران قيمت است
که بر مبناي اصولي بسيارساده کار مي کند. اين سيستم مجموعه اي از 27
ماهواره است که دور زمين در حرکتند. 24 ماهواره در حال حرکتند و 3
ماهواره اضافي هم در هنگام بروز مشکل براي هر کدام از ماهواره هاي اصلي
فعال مي شوند. اين سيستم در ابتدا از سوي ارتش ايالات متحده و براي اهداف
نظامي طراحي و اجرا شد، ولي طولي نکشيد که استفاده آن براي عموم ميسر شد.
هر کدام از اين ماهواره ها هر روز 2 بار دور زمين مي چرخند.
مدارهاي اين ماهواره ها هم به گونه اي طراحي شده است که درهرلحظه و از هر
نقطه زمين حداقل 4ماهواره در آسمان قابل رويت هستند.

سيستم موقعيت ياب جهاني

Global Positioning Systemsتنها سيستم کامل و عملياتي موقعيت ياب ماهواره اي است.
در اين سيستم شبکه اي با حداقل 24 ماهواره داده هايي شامل مکان خود و
زمان را به زمين مي فرستند. گيرنده هاي زميني جي پي اس با دريافت اين
داده ها موقعيت گيرنده را روي زمين محاسبه و ارائه مي کنند.
کار يک گيرنده GPS پيدا کردن 4 يا تعداد بيشتري از اين ماهواره ها،
فهميدن فاصله خود از هرکدام از آنها، محاسبه محل خود با استفاده از اين
اطلاعات است.
اين محاسبه بر اساس قاعده اي ساده در رياضيات (dilatation) انجام مي شود.
براي درک بهتر اين مساله ابتدا به شرح مساله در حالت دو بعدي مي پردازيم.
فرض کنيد که شخصي از موقعيت خود فقط فاصله اش از 3 شهر مختلف را مي داند.
براي مثال ، مي داند از تهران 60 کيلومتر فاصله دارد. به اين ترتيب اگر
دايره اي به شعاع 60 کيلومتر و به مرکز تهران رسم شود، اين شخص روي دايره
قرار مي گيرد. حال اگر فاصله اين شخص تا قم 90 کيلومتر باشد و دايره اي
به همين شعاع و مرکز قم رسم شود، اين شخص روي يکي از 2 محل تلاقي اين
دايره با دايره قبلي قرار دارد. اگر فاصله اين شخص تا شهر سومي (مثلا
کرج) را بدانيم و دايره سومي را هم به همين شعاع رسم کنيم ، 2 دايره قبلي
را در يکي از محلهاي تلاقي آنها قطع مي کند که محل قرار گرفتن شخص مورد
نظر است. GPS هم از چنين روشي براي يافتن موقعيت خود استفاده مي کند و با
محاسبه فاصله خود از 4 ماهواره مي تواند موقعيت دقيق خود را محاسبه کند.

کنترل زميني

اين بخش شامل ايستگاه هاي کنترل زميني است که داراي مختصات معلوم هستند و
موقعيت آنها از طريق روشهاي کلاسيک تعيين موقعيت نظير روش (VLBI) تعيين
فواصل بلند از سوي کوازارها) و روش (SLR) فاصله سنجي ماهواره اي با امواج
ليزر) به دست آمده است.
اين ايستگاهها وظيفه تعقيب پلي نوميال (Polynomials) رياضي بطريق کمترين
مربعات ، پارامترهاي مداري (افمريزها) و موقعيت ماهواره ها را نسبت به يک
سيستم مختصات ژئودتيک ژئوسنتريک (مبداء سيستم مختصات تقريبا در مرکز زمين
قرار دارد.) محاسبه مي کند

گزارش مطالعه کشور ايران و شهر تهران از ديدگاه لرزه خيزی


کشور ايران بدليل قرار گرفتن بر روی کمربند آلپ- هيماليا
(آلپايد)، جزء کشورهای لرزه خيز جهان محسوب شده و همواره در معرض يک تنش
دائمی قرار دارد. اين کمربند محل برخورد صفحه اوراسيا با صفحه هند،
عربستان و افريقا بوده و 15% کل انرژی آزاد شده توسط زلزله های جهان در
طول اين کمربند آزاد می شود.

عامل اصلی اکثر زلزله های ايران، فشاری است از سوی صفحه عربستان
به کشور ايران وارد می شود. علت اين فشاربازشدگی دريای سرخ بوده که از
اليگوسن پايانی و ميوسن آغازی شروع شده و تا به امروز ادامه دارد. بدليل
فشارهای وارد بر کشور ايران، اکثر گسلهای اين سرزمين، از نوع فشاری
(معکوس يا راندگی) بوده و فعال يا دارای پتانسيل فعاليت هستنتد. گسلهای
فشاری بدليل آنکه انرژی بيشتری را نسبت به ساير گسلها در خود ذخيره کرده
و بصورت ناگهانی انرژی ذخيره شده را آزاد می کنند، نسبت به ساير گسلها،
دارای خطر لرزه ای بالاتری هستند.

البته بايد توجه داشت که پارامترهای متعددی در تخمين خطر لرزه ای
گسلها مورت توجه قرار می گيرد، که يکی از مهمترين آنها طول گسل است. با
توجه به دلايل ذکرشده، قسمت اعظم کشور ايران،از ديدگاه لرزه خيزی جزء
مناطق پرخطر محسوب شده و به همين علت مطالعه جامع و دقيق لرزه خيزی در
کشور ايران، برای جلوگيری از خسارات ناشی از زلزله (به خصوص در شهرهای
بزرگ)، امری واجب و ضروری است. رعايت اصول ايمنی سازی و نظارت دقيق بر
ساخت و سازها در مناطق لرزه خيز از مهمترين پارامترهايی است که بايد مورد
توجه قرار گيرد.

در اين گزارش شرح تعدادی از نقشه های مربوط به لرزه خيزی در شهر
تهران و کشور ايران آورده شده است. تعدادی از اين نقشه ها توسط آژانس بين
المللی ژاپن (JICA) و مرکز مطالعات زمين لرزه و محيط زيست تهران (CEST) و
تعدادی ديگر توسط موسسه بين المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله (IIEES)
تهيه شده است.

نقشه های تهيه شده در مورد خطر لرزه خيزی تهران، شامل نقشه زمين
شناسی، نقشه توپوگرافی، نقشه سطح آبهای زيز زمينی، نقشه توزيع مراکز سطحی
زلزله از سال 1996 تا سال 1999 به شعاع 100 کيلومتری، نقشه گسلها و نقشه
تراکم جمعيت است. در اين گزارش با توجه به نقشه های تهيه شده توسط JICA و
CEST ، 3 گسل ری، شمال تهران و مشا، که جزء پرخطرترين گسلهای تهران هستند
مورد بررسی قرار گرفته اند.

نقشه های شرح داده شده در مورد کشور ايران، شامل نقشه لرزه
خيزی جديد ايران، حوزه های سايزموتکتونيک در ايران ، نقشه های خطر زمين
لرزه در ايران، نقشه قابليت روانگرائی ايران، نقشه توزيع مراکز سطحی زمين
لرزه در ايران بين سالهای 1970 تا 1980 و نقشه توزيع مراکز سطحی زمين
لرزه در ايران از تاريخ 2003/12/2 تا 3/1/2004 است.

...........................................................................................................


GPS چیست ؟
سیستم محل یابی جهانی (Global Positioning Systems)، بک سیستم راهبری و
مسیریابی ماهواره ای است که از شبکه ای با 24 ماهواره تشکیل شده است. این
ماهواره ها به سفارش وزارت دفاع ایالات متحده ساخته و در مدار قرار داده
شده اند. این سیستم در ابتدا برای مصارف نظامی تهیه شد ولی از سال 1980
استفاده عمومی آن آزاد و آغاز شد.



خدمات این مجموعه در هر شرایط آب و هوایی و در هر نقطه از کره زمین در
تمام ساعت شبانه روز در دسترس است. پدید آوردنگان این سیستم، هیچ حق
اشتراکی برای کاربران در نظر نگرفته اند و استفاده از آن رایگان است


GPS چگونه کار می کند؟ماهواره های این سیستم، در مداراتی دقیق هر روز 2 بار بدور زمین می گردند
و اطلاعاتی را به زمین مخابره می کنند. گیرنده های GPS این اطلاعات را
دریافت کرده و با انجام محاسبات هندسی، محل دقیق گیرنده را نسبت به زمین
محاسبه می کنند. در واقع گیرنده زمان ارسال سیگنال توسط ماهواره را با
زمان دریافت آن مقایسه می کند. از اختلاف این دو زمان فاصله گیرنده از
ماهواره تعیین می گردد. حال این عمل را با داده های دریافتی از چند
ماهواره دیگر تکرار می کند و بدین ترتیب محل دقیق گیرنده را با اختلافی
ناچیز، معین می کند.

گیرنده به دریافت اطلاعات همزمان از حداقل 3 ماهواره برای محاسبه 2 بعدی
و یافتن طول و عرض جغرافیایی، و همچنین دریافت اطلاعات حداقل 4 ماهواره
برای یافتن مختصات سه بعدی نیازمند است. با ادامه دریافت اطلاعات از
ماهواره ها گیرنده اقدام به محاسبه سرعت، جهت، مسیرپیموده شده، فواصل طی
شده، فاصله باقی مانده تا مقصد، زمان طلوع و غروب خورشید و بسیاری اطاعات
مفید دیگر، می نماید

ماهواره های GPS


24 عدد ماهواره GPS در مدارهایی بفاصله 24000 هزار مایل از سطح دریا گردش
می کنند. هر ماهواره دقیقا طی 12 ساعت یک دور کامل بدور زمین می گردد.
سرعت هریک 7000 مایل بر ساعت است. این ماهواره ها نیروی خود را از خورشید
تامین می کنند. همچنین باتری هایی نیز برای زمانهای خورشید گرفتگی و یا
مواقعی که در سایه زمین حرکت می کنند بهمراه دارند. راکتهای کوچکی نیز
ماهواره ها را در مسیر صحیح نگاه می دارد. به این ماهواره ها NAVSTAR نیز
گفته می شود.

در اینجا به برخی مشخصه های جالب این سیستم اشاره می کنیم:

• اولین ماهواره GPS در سال 1978 یعنی حدود 35 سال پیش در مدار زمین قرار گرفت.
• در سال 1994 شبکه 24 عددی NAVSTAR تکمیل گردید.
• عمر هر ماهواره حدود 10 سال است که پس از آن جایگزین می گردد.
• هر ماهواره حدود 2000 پاوند وزن دارد و طول باتری های خورشیدی آن 5.5 متر است.
• انرژی مصرفی هر ماهواره، کمتر از 50 وات است.



گیرنده GPS

بسته به نوع مصرف و بودجه می توانید از طیف وسیع گیرنده های GPS بهره
ببرید. همچنین، باید از در دسترس بودن نقشه مناسب و بروزجهت ناحیه مورد
استفاده تان، اطمینان حاصل کنید. امروزه بهای گیرنده های GPS بطور
چشمگیری کاهش پیدا کرده است و هم اکنون در کشور ما با بهایی معادل یک عدد
گوشی متوسط موبایل نیز می توان گیرنده GPS تهیه کرد. در کشورهای توسعه
یافته از این سیستم جهت کمک به راهبری خودرو، کشتی و انواع وسایل نقلیه
بهره گیری می شود.



هر چه نقشه های منطقه ای که در حافظه گیرنده بارگذاری می شود دقیق تر
باشد، سرویسهایی که از GPS می توان دریافت داشت نیز ارتقا می یابد. برای
مثال، می توان از GPS مسیر نزدیکنرین پمپ بنزین، تعمیرگاه و یا ایستگاه
قطار را سوال نمود و مسیر پیشنهادی را دنبال کرد. دقت مکانیابی این سیستم
در حد چند متر می باشد، که بسته به کیفیت گیرنده تغییر می کند. از سیستم
محلیابی جهانی می توان در کارههایی چون نقشه برداری و مساحی، پروژه های
عمرانی، کوهنوردی، کایت سواری، سفر در مناطق ناشناخته، کشتی رانی و
قایقرانی، عملیات نجات هنگام وقوع سیل و زمینلرزه و هر فعالیت دیگر که
نیازمند محلیابی باشد، بهره برد.

هر کس که بخواهد بداند کجاست و بکجا می رود به این سیستم نیازمند است، با
توجه به نزول شدید بهای گیرنده های این سیستم، و افزایش امکانات آنها،
این تکنولوژی در آینده نزدیک بیش از پیش در اختیار همگان قرار خواهد گرفت

GISمعرفی


مجموعه‌اي سازمان يافته از سخت‌افزار و نرم‌افزار كامپيوتري،اطلاعات
جغرافيايي و نيروهاي متخصص كه به منظور كسب، ذخيره‌سازي، بهنگام كردن،
پردازش، پردازش و ارائه كليه اشكال اطلاعات جغرافيايي طراحي و ايجاد شده
يا نسل جديدي از سيستم‌هاي كامپيوتري با امكان مرتبط كردن نمايشهاي
گرافيكي و برخوردار از قدرت تفكيك بالا براي استفاده از نقشه‌هاي ذخيره
شده در كامپيوتر، داراي پايگاه اطلاعاتي وسيع و انعطاف‌پذير از داده‌هاي
محلي مرجع.

بنابراين سيستم اطلاعات جغرافيايي چنان طرح‌ريزي ميشود كه قادر باشد
ميزان وسيعي از داده‌هاي فضايي را در خود جاي دهد، بطور موثر آنها را
ذخيره نمايد، مطابق با هدف خاص استفاده كننده، داده‌هاي نامبرده را
بازيابي و تجزيه و تحليل و در آنها دخل و تصرف كند.

GIS کاربرد های

استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي در بسياري از قلمروهاي كاربردي
اهميتي خاص دارد. بعنوان مثال: جنگلداري، كاداستر، مديريت خدمات رفاهي،
طرح‌ريزي و مديريت حمل و نقل، مهندسي راه و ساختمان، كشاورزي، حفاظت محيط
زيست، برنامه‌ريزي شهري، مديريت منابع، بهره‌برداري معادن، كشتيراني،
برنامه‌ريزي ملي و ناحيه‌اي، زمين‌آرايي، برنامه‌ريزي نظامي، امينت و
دفاع ملي، بازاريابي و . . . از آن جمله‌اند. بعلاوه بسياري از رشته‌هاي
آموزشي، ارتباط نزديكي با سيستم اطلاعات جغرافيايي دارند. اين رشته‌ها
عبارتند از : جغرافيا، كارتوگرافي، ژئودزي، فتوگرامتري، سنجش از دور،
نقشه برداري، زمين شناسي, معدن, خاكشناسي، آبنگاري، آب‌شناسي و بسياري
ديگر … در بخش كامپيوتري، سيستم اطلاعات جغرافيايي از تكنولوژي اطلاعات
پايه، گرافهاي محاوره‌اي، پردازش تصوير، تكنولوژي ايستگاه كار، شبيه
سازي، هوش مصنوعي، سيستمهاي تخصصي، مهندسي نرم‌افزار و غيره بهره
مي‌گيرد.

قابليتهاو توانايي‌هاي اصلي يك سيستم اطلاعات جغرافيايي در آنست كه به
نياز استفاده كنندگان پاسخهاي مناسب دهد. از جمله اين پاسخها يكي هم
ارائه مشخصات مكان جغرافيايي است كه ميتواند شامل نام مكان، كد، مختصات
جغرافيايي آن و. . . باشد

ديگر آنكه سيستم اطلاعات جغرافيايي ، سوالهاي مشروط و مقيد را هم جواب
ميدهد. مثل يافتن مكاني جغرافيايي با شرايطي معين . فرض كنيد كه بخواهيم
مكاني با خصوصيت يا خصوصيتهاي معيني بيابيم. يافتن چنين مكاني نيازمند
تحليل فضايي است. مثلاً پيدا كردن منطقه‌اي غيرجنگلي، كه مساحت آن حداقل
يك هكتار باشد، در فاصله 100 متري از جاده قرار گرفته باشد و خاك آن نيز
براي ساختمان سازي مناسب باشد. سيستم اطلاعات جغرافيايي ميتواند مكاني را
با خصوصيتهاي ياد شده بيابد

GIS ويژگيهاي

1- يك سيستم كامپيوتري و صرفاً براي توليد نقشه نيست گرچه ميتوان با آن
انواع نقشه‌ها را در مقياسهاي مختلف، در سيستمهاي تصوير متفاوت و با
رنگهاي متنوع توليد كرد اين سيستم يك ابزار تحليلي اطلاعات فضايي است و
روابط جند وجهي موجود بين عوارض مختلف را روي نقشه ارائه مي‌كند.

2- صرفاً وسيله‌اي براي ذخيره و نگهداري نقشه نيست بلكه ابزاري است كه
اطلاعات را براي اهداف خاص ذخيره مي‌كند.

3- روي نقشه‌ اطلاعات جغرافيايي يك پديده خاص را با اطلاعات فضايي مربوطه
مرتبط مي‌سازد مثلاً شبكه راهها بر روي نقشه با رشته‌اي از خطوط مشخص
مي‌شود. در صورتيكه اطلاع بيشتر از مشخصات جاده مثلاً عرض، طول، نوع، سال
احداث آن و . . . مورد نياز باشد با مراجعه به پايگاه داده‌ها بدست
مي‌آيد كه تلفيقي از اين دو نوع اطلاعات بدست ميدهد و نتيجه آن توليد
نقشه جديد است.

4- ميتواند پايگاه داده‌ها با حفظ كليه اصول و معيارهاي فني و علمي ايجاد كند.

5- برخورداري از امكانات فوق سبب بالا رفتن قدرت توليد، افزايش
كارآيي‌ها، كاربردهاي ابداعي، سودهاي نهفته و افزايش محصولات و خدمات مي
شود.

مروری بر نرم افزارهای GIS
وجود قابلیت های بالا و توابع توانمند درGIS باعث ورود وگسترش آن در
شاخه های مختلف علوم وزمینه های کاربردی شده است.وجود این تنوع وگوناگونی
کاربران ونیازهای خاص هردسته ازآنها باعث بوجود آمدن وتوسعه نرم افزارهای
GIS متنوعی شده است به طوری که بیش از دهها نرم افزارGIS را می توان از
شرکتهای معتبری که دراین زمینه فعالیت دارند و مؤسسات علمی-تحقیقاتی و
دانشگاهی فهرست کرد. برخی از این نرم افزارها عبارتنداز:

Intergraph
Idrisi
Arc cad
Arc View
Arc Info

Vango
Urs Geographic
Phocus
Map Graphics
Image Map


فتوگرامتري چیست؟

به بيان ساده فرآيند اندازه گيري تصاوير اجسام در روي عكسهاي هوايي را
فتوگرامتري گويند و بعبارت دقيق تر فتوگرامتري عبارتست از هنر ، علم و
تكنولوژي تهيه اطلاعات درست از عوارض از طريق اندازه گيري ، ثبت و تفسير
بر روي عكس و يا ساير مداركي كه در بر دارنده اثري از انرژي الكترومنيتيك
تابشي ثبت شده باشد.

عكس بعنوان مهمترين منبع اطلاعاتي در اين علم مي باشد و در داقع اصول كار
در فتوگرامتري بر روي عكسهاي هوايي است.

عموماً فتوگرامتري را به دو شاخه فتوگرامتري متريك و فتوگرامتري تفسيري
تقسيم بندي مي كنند.

در فتوگرامتري متريكي ، اندازه گيريهاي كمي مطرح است ، يعني با استفاده
از اندازه گيريهاي دقيق نقاط از طريق عكس مي توان فواصل حجم، ارتفاع و
شكل زمين را تعيين كرد ، كه معمولترين كاربردهاي اين شاخه از فتوگرامتري
تهيه نقشه هاي مسطحاتي و توپوگرافي از روي عكسهاست. (در مورد اين عكسها و
نحوه و شرايط تهيه آنها بعداً مفصلاً بحث خواهيم كرد)



اما فتوگرامتري تفسيري خود به دو شاخه تفسير عكس و سنجش از دور تقسيم مي شود.

در قسمت تفسير عكس بيشتر مطالعات كيفي بر روي عكس انجام مي گيرد،بعنوان
مثال وضعيت پوشش گياهي يك منطقه و يا ميزان جمعيت يك شهر را از طريق عكس
مورد مطالعه و تحقيق قرار مي دهند.

در حاليكه سنجش از دور كه يك علم جديدي است ، با استفاده از ماهواره ها و
سنجنده هاي متفاوت نظير دوربين هاي چند طيفي و مادون قرمز ، حرارتي ،
رادار و … بر روي اطلاعات كمي و كيفي عوارض با دقت بسيار خوبي ، اندازه
گيري صورت مي گيرد. در حال حاضر با توجه به لزوم استفاده از منابع طبيعي
و محيطي و بعبارت ديگر لزوم استفاده از عوارض كمي و كيفي ، اين دو شاخه و
تفسير عكس و سنجش از دور با هم تركيب شده و باعث بوجود آمدن سيستمهايي
نظير GIS و LIS در اين علم شده است.

ريشه كلمه Photogrammetry از سه كلمه يوناني فتوس يعني نور ، گراما يعني
نوشته شده و مترون يعني اندازه گيري ، گرفته شده است

تاريخچه فتوگرامتري

ارسطو حدود سال 350 قبل از ميلاد به تصوير كردن اشياء با استفاده از نور
پرداخت، در اوايل قرن 18دكتر تايلور كتابي را در زمينه پرسپكتيو خطي چاپ
كرد و مدتي بعد از آن جي – لامبرت ، پيشنهاد استفاده از اين اصول
پرسپكتيو را در تهيه نقشه ارائه كرد و در واقع فتوگرامتري با پيدايش
عكاسي تحول اساسي يافت و در اين بين زحمات لويش داگور فرانسوي در ظهور
هنر عكاسي و پيشرفت آن نقش زيادي داشت.

اولين تجربه فتوگرامتري در تهيه نقشه هاي توپوگرافي در سال 1849 ، توسط
اداره مهندسي ارتش فرانسه ، تحت فرماندهي كلنل رايم لائومرات با
عكسبرداري هوايي از داخل كايت و بالن توسط دوربيني كه در آن از شيشه
استفاده شده بود بوقوع پيوست ، بدليل وجود مشكلات در تهيه نقشه از عكسهاي
هوايي ، لائومرات كوشش هاي خود را در تهيه نقشه بر روي عكسهاي زميني و با
استفاده از تئودوليتها متمركز كرد و سرانجام در سال 1859 وتانست كاربرد
عكس را در نقشه برداري به اثبات برساند و بهمين دليل براي قدرداني از
زحمات او به او لقب پدر فتوگرامتري داده شد.

در سال 1886 كاپيتان دويل نقشه بردار كانادايي ايستگاه از اصول لائوسدات
را در تهيه نقشه حتي از مناطق ناهموار و كوهستاني مناسب تشخيص داد. در
سال 1895 اولين دستگاه داراي ديد برجسته بيني را طراحي و ساخت.سازمان
نقشه برداري آمريكا در سال 1894 براي نقشه برداري از مرز آمريكا و كانادا
از فتوگرامتري بهره جست. در سال 1901 دكتر كارل پولفريش با استفاده از
نقطه شناور بنامهاي استرئوكمپاراتور و استرئواوتوگراف ساخته شد. اختراع
هواپيما در سال 1902 توسط برادران رايت بزرگترين قدم در پيشبرد
فتوگرامتري هوايي نوين بود. اولين عكسبرداري با هواپيما در سال 1909 از
يكي از شهرهاي ايتاليا انجام شد ، بعد از آن با شروع جنگ جهاني اول در
سال 1913 عسبرداري از طريق هواپيما براي تهيه نقشه به اوج حود رسيد و در
فاصله بين دو جنگ جهاني ، شركتهاي خصوصي و سازمانهاي زيادي در اروپا و
آمريكاي شمالي براي تهيه نقشه هاي توپوگرافي و … با استفاده از
فتوگرامتري تأسيس شد ، با شروع جنگ جهاني دوم ، بدليل نياز شديد به نقشه
روشها و دستگاههاي جديدي جهت تهيه نقشه با كمترين زمان ساخته شد ، كه از
جمله مي توان به ساخت دستگاه مولتي پلكس توسط ارتش آمريكا براي تهيه نقشه
هاي مورد نياز در جنگ ، اشاره كرد. در اين دوره تفسير عكس نيز به اوج خود
رسيده بود.اعزام اولين قمر مصنوعي بنام Spunik در اكتبر 1975 بوسيله
اتحاد جماهير شوروي و سپس اعزام ماهواره هاي ديگر بخصوص در سري ماهواره
هاي Land sat بوسيله آمريكا ، با دوربينهاي چند طيفي و با طول موجهاي
گوناگون ، توانسته ابعاد جديدي را در فتوگرامتري بنام علم سنجش از دور
بوجود آورند

داده هاي دوربين رقومي به روش نيمه خودكار پردازش مي شود. در همه تصاوير
،نقاط نشانه گذاري شده را عامل انساني شناسايي نموده و سپس طي عمليات
تناظريابي به روش كمترين مربعات به طور خودكار با دقت زير پيكسل اندازه
گيري مي شود. با استفاده از اين مختصات تصويري و برخي نقاط كنترل كه به
روش ژئودتيك تعيين شده بودند ، مختصات سه بعدي همه نشانه ها در فضاي شيء
با سرشكني دسته پرتو به روش خود كاليبراسيون به دست مي آيد. با استفاده
از مختصات تعيين شده بروش ژئودتيك مربوط به باقيمانده نقاط ، اواع مختلف
نقاط كنترل در سرشكني دسته پرتو آزمايش شده تا دقت خارجي كنترل گردد.
پارامترهاي اضافي براي جبران تابيدگي عدسي ، توجيه داخلي و ديگر خطاهاي
نظام دار دوربين نيز معرفي مي شوند.

فتوگرامتري چیست؟

به بيان ساده فرآيند اندازه گيري تصاوير اجسام در روي عكسهاي هوايي را
فتوگرامتري گويند و بعبارت دقيق تر فتوگرامتري عبارتست از هنر ، علم و
تكنولوژي تهيه اطلاعات درست از عوارض از طريق اندازه گيري ، ثبت و تفسير
بر روي عكس و يا ساير مداركي كه در بر دارنده اثري از انرژي الكترومنيتيك
تابشي ثبت شده باشد.

عكس بعنوان مهمترين منبع اطلاعاتي در اين علم مي باشد و در داقع اصول كار
در فتوگرامتري بر روي عكسهاي هوايي است.

عموماً فتوگرامتري را به دو شاخه فتوگرامتري متريك و فتوگرامتري تفسيري
تقسيم بندي مي كنند.

در فتوگرامتري متريكي ، اندازه گيريهاي كمي مطرح است ، يعني با استفاده
از اندازه گيريهاي دقيق نقاط از طريق عكس مي توان فواصل حجم، ارتفاع و
شكل زمين را تعيين كرد ، كه معمولترين كاربردهاي اين شاخه از فتوگرامتري
تهيه نقشه هاي مسطحاتي و توپوگرافي از روي عكسهاست. (در مورد اين عكسها و
نحوه و شرايط تهيه آنها بعداً مفصلاً بحث خواهيم كرد)

اما فتوگرامتري تفسيري خود به دو شاخه تفسير عكس و سنجش از دور تقسيم مي شود.

در قسمت تفسير عكس بيشتر مطالعات كيفي بر روي عكس انجام مي گيرد،بعنوان
مثال وضعيت پوشش گياهي يك منطقه و يا ميزان جمعيت يك شهر را از طريق عكس
مورد مطالعه و تحقيق قرار مي دهند.

در حاليكه سنجش از دور كه يك علم جديدي است ، با استفاده از ماهواره ها و
سنجنده هاي متفاوت نظير دوربين هاي چند طيفي و مادون قرمز ، حرارتي ،
رادار و … بر روي اطلاعات كمي و كيفي عوارض با دقت بسيار خوبي ، اندازه
گيري صورت مي گيرد. در حال حاضر با توجه به لزوم استفاده از منابع طبيعي
و محيطي و بعبارت ديگر لزوم استفاده از عوارض كمي و كيفي ، اين دو شاخه و
تفسير عكس و سنجش از دور با هم تركيب شده و باعث بوجود آمدن سيستمهايي
نظير GIS و LIS در اين علم شده است.

ريشه كلمه Photogrammetry از سه كلمه يوناني فتوس يعني نور ، گراما يعني
نوشته شده و مترون يعني اندازه گيري ، گرفته شده است

تاريخچه فتوگرامتري
ارسطو حدود سال 350 قبل از ميلاد به تصوير كردن اشياء با استفاده از نور
پرداخت، در اوايل قرن 18دكتر تايلور كتابي را در زمينه پرسپكتيو خطي چاپ
كرد و مدتي بعد از آن جي – لامبرت ، پيشنهاد استفاده از اين اصول
پرسپكتيو را در تهيه نقشه ارائه كرد و در واقع فتوگرامتري با پيدايش
عكاسي تحول اساسي يافت و در اين بين زحمات لويش داگور فرانسوي در ظهور
هنر عكاسي و پيشرفت آن نقش زيادي داشت.

اولين تجربه فتوگرامتري در تهيه نقشه هاي توپوگرافي در سال 1849 ، توسط
اداره مهندسي ارتش فرانسه ، تحت فرماندهي كلنل رايم لائومرات با
عكسبرداري هوايي از داخل كايت و بالن توسط دوربيني كه در آن از شيشه
استفاده شده بود بوقوع پيوست ، بدليل وجود مشكلات در تهيه نقشه از عكسهاي
هوايي ، لائومرات كوشش هاي خود را در تهيه نقشه بر روي عكسهاي زميني و با
استفاده از تئودوليتها متمركز كرد و سرانجام در سال 1859 وتانست كاربرد
عكس را در نقشه برداري به اثبات برساند و بهمين دليل براي قدرداني از
زحمات او به او لقب پدر فتوگرامتري داده شد.

در سال 1886 كاپيتان دويل نقشه بردار كانادايي ايستگاه از اصول لائوسدات
را در تهيه نقشه حتي از مناطق ناهموار و كوهستاني مناسب تشخيص داد. در
سال 1895 اولين دستگاه داراي ديد برجسته بيني را طراحي و ساخت.سازمان
نقشه برداري آمريكا در سال 1894 براي نقشه برداري از مرز آمريكا و كانادا
از فتوگرامتري بهره جست. در سال 1901 دكتر كارل پولفريش با استفاده از
نقطه شناور بنامهاي استرئوكمپاراتور و استرئواوتوگراف ساخته شد. اختراع
هواپيما در سال 1902 توسط برادران رايت بزرگترين قدم در پيشبرد
فتوگرامتري هوايي نوين بود. اولين عكسبرداري با هواپيما در سال 1909 از
يكي از شهرهاي ايتاليا انجام شد ، بعد از آن با شروع جنگ جهاني اول در
سال 1913 عسبرداري از طريق هواپيما براي تهيه نقشه به اوج حود رسيد و در
فاصله بين دو جنگ جهاني ، شركتهاي خصوصي و سازمانهاي زيادي در اروپا و
آمريكاي شمالي براي تهيه نقشه هاي توپوگرافي و … با استفاده از
فتوگرامتري تأسيس شد ، با شروع جنگ جهاني دوم ، بدليل نياز شديد به نقشه
روشها و دستگاههاي جديدي جهت تهيه نقشه با كمترين زمان ساخته شد ، كه از
جمله مي توان به ساخت دستگاه مولتي پلكس توسط ارتش آمريكا براي تهيه نقشه
هاي مورد نياز در جنگ ، اشاره كرد. در اين دوره تفسير عكس نيز به اوج خود
رسيده بود.اعزام اولين قمر مصنوعي بنام Spunik در اكتبر 1975 بوسيله
اتحاد جماهير شوروي و سپس اعزام ماهواره هاي ديگر بخصوص در سري ماهواره
هاي Land sat بوسيله آمريكا ، با دوربينهاي چند طيفي و با طول موجهاي
گوناگون ، توانسته ابعاد جديدي را در فتوگرامتري بنام علم سنجش از دور
بوجود آورند

داده هاي دوربين رقومي به روش نيمه خودكار پردازش مي شود. در همه تصاوير
،نقاط نشانه گذاري شده را عامل انساني شناسايي نموده و سپس طي عمليات
تناظريابي به روش كمترين مربعات به طور خودكار با دقت زير پيكسل اندازه
گيري مي شود. با استفاده از اين مختصات تصويري و برخي نقاط كنترل كه به
روش ژئودتيك تعيين شده بودند ، مختصات سه بعدي همه نشانه ها در فضاي شيء
با سرشكني دسته پرتو به روش خود كاليبراسيون به دست مي آيد. با استفاده
از مختصات تعيين شده بروش ژئودتيك مربوط به باقيمانده نقاط ، اواع مختلف
نقاط كنترل در سرشكني دسته پرتو آزمايش شده تا دقت خارجي كنترل گردد.
پارامترهاي اضافي براي جبران تابيدگي عدسي ، توجيه داخلي و ديگر خطاهاي
نظام دار دوربين نيز معرفي مي شوند

نجوم
ستاره شناسی ، علمی است که با مشاهده و توضیح وقایعی که در خارج از زمین
و جو آن رخ می‌دهد سر و کار دارد. این علم منشا پیدایش و خواص فیزیکی و
شیمیائی اشیائی که قابل مشاهده در آسمان بوده (و خارج زمین قرار دارند) و
همینطور فرآیندهای منتجه از آنها را مطالعه می‌کند. در طی قسمتی از قرن
بیستم ، ستاره شناسی به سه شاخه تقسیم شده بود: محاسبات نجومی ، مکانیک
آسمانی و فیزیک نجومی. حالات برجسته متداول فیزیک نجومی در نامگذاری
گروههای آموزشی دانشگاهی و موسسات درگیر با تحقیقات نجومی متجلی می‌شود:
قدیمیترین آنها بدون هیچ تغییری ، گروهها و موسسات ستاره شناسی می‌باشند،
جدیدترین آنها به نگه داشتن فیزیک نجومی در نامشان تمایل دارند، برخی
اوقات کلمه ستاره شناسی را برای تأکید بر طبیعت تحقیقاتشان ، در نامشان
قرار نمی‌دهند. به علاوه ، تحقیقات فیزیک نجومی ، مخصوصا در فیزیک نجومی
نظری ، را افرادی که پس زمینه فیزیک و ریاضی دارند می‌توانند انجام دهند.
ستاره شناسی از معدو�

عوامل اقلیمی